Eetstoornissen

Onderzoek naar eetstoornissen

Human Concern wil zowel mensen die lijden aan een eetstoornis als hun omgeving zo goed mogelijk behandelen, steunen, begeleiden en adviseren richting duurzaam herstel. Daarom zijn wij continu bezig met het verbeteren en innoveren van het behandelaanbod zodat Human Concern de beste zorg kan bieden voor álle eetstoornissen. Wij vinden het heel belangrijk om zo goed mogelijk te voldoen aan behoeftes en verwachtingen van onze cliënten. Daarom doen wij intern veel aan intervisie, supervisie en bij- en nascholing om de kennis van onze behandelaren op peil te houden. (Wetenschappelijk) onderzoek speelt hierbij een belangrijke rol. Eetstoornissen zijn psychiatrische stoornissen waar nog niet veel over bekend is. In onze onderzoeken houden we ons bezig met vragen die gaan over bijvoorbeeld het ontstaan en verloop van een eetstoornis en duurzaam herstel. Daarnaast focussen wij ons op vragen die betrekking hebben op het innoveren en verbeteren van onze behandelingen. Human Concern heeft een samenwerkingsverband met de Universiteit Twente en met het LUMC Curium. Voorheen werkten we ook met het Erasmus MC.

Doel en relevantie van onderzoek bij Human Concern

Onderzoek en kennisoverdracht over eetstoornissen spelen een belangrijke rol in onze missie, namelijk mensen met eetstoornissen helpen met duurzaam herstellen van een eetstoornis. De resultaten en conclusies van de onderzoeken die wij uitvoeren dragen onder andere bij aan de verbetering van onze behandeling. Wij vinden het belangrijk dat de onderzoeken die wij vanuit Human Concern en/of in samenwerking met partners uitvoeren, leiden tot inzichten en praktische verbeteringen.

Kennis overdragen en ons open access beleid

Door het geven van lezingen en workshops op congressen en aan universiteiten en door publicaties in wetenschappelijke tijdschriften en vakbladen werkt Human Concern aan het delen en overdragen van kennis. Al onze wetenschappelijke publicaties zijn door ons open acces beleid voor iedereen te raadplegen.

Behandelevaluatie

Gedurende de behandeling meten we herhaaldelijk het herstel van cliënten op een of meerdere gezondheidsindicatoren, zoals zelfvertrouwen, zelfacceptatie, somberheid en/of eetbuien. Door het meten van deze indicatoren gedurende de behandeling bij Human Concern kunnen we evalueren in hoeverre iemand is hersteld.

Behandelevaluatie tijdens ambulante behandeling

Iedere drie maanden evalueert de cliënt samen met de Ervaringsprofessional het verloop van de behandeling. Op deze manier wordt gekeken of de behandeling nog naar behoren verloopt of dat er aanpassingen nodig zijn.

Behandelevaluatie na afronding van de behandeling

Wanneer een cliënt zijn of haar behandeling bij Human Concern heeft afgerond, meten we dezelfde gezondheidsindicatoren als tijdens de behandeling. Op deze manier krijgen we inzicht in de langdurigheid van herstel en eventuele terugvalpercentages. Deze meetmomenten vinden drie keer plaats: een half jaar, een jaar en twee jaar nadat de cliënt uit behandeling is gegaan. Deze metingen worden via vragenlijsten uitgevoerd. Het is heel belangrijk dat je hieraan deelneemt. Daarnaast kennen we na elk zorgpad een follow up sessie met de (regie)behandelaar, dit vindt minimaal 20 weken na afloop van je behandeling plaats.

Cliënttevredenheidsonderzoek

Om de kwaliteit van de behandeling bij Human Concern te waarborgen en waar nodig te verbeteren vragen wij onze cliënten deel te nemen aan cliëntentevredenheidsonderzoek. Sinds 2012 voert Human Concern jaarlijks een cliëntentevredenheidsonderzoek uit met behulp van de Consumer Quality index (CQI), een in de GGZ gestandaardiseerde methode om de cliëntentevredenheid te inventariseren.

Hiernaast het gemiddelde rapportcijfer van Human Concern per locatie in de periode 01-01-2024 tot en met 15-09-2024.

Locatie Amsterdam

Locatie Bilthoven

Locatie Den Haag

Locatie Nijmegen

Locatie Tilburg

Locatie Zwolle

Digitale Behandeling

Totale gemiddelde

Interne Benchmark

Om inzicht te genereren in de kwaliteit van de behandeling op organisatie- en locatieniveau maken wij gebruik van een interne benchmark. Op deze manier kunnen wij helder krijgen wat wij aan onze behandelingen kunnen verbeteren.

Wetenschappelijk onderzoek

De afdeling Onderzoek heeft samengewerkt met dr. J.T. Kraiss en prof. dr. G.J. Westerhof (University of Twente) aan wetenschappelijk onderzoek naar de waarde van tekstdata in het behandelproces. Op een meer fundamenteel niveau kan die nieuwe kennis de wetenschap helpen welke processen tot herstel leiden. Maar ook op een praktisch niveau kan dat leiden tot informatie voor de behandelaar over wat helpt in het herstelproces bij een individuele cliënt.

Charlotte Bijkerk (afdeling Onderzoek) is in april 2022 gestart met haar promotieonderzoek. Dit doet zij onder leiding van haar promotor prof.dr. R.R.J.M. Vermeiren (Curium-LUMC / Universiteit Leiden) en haar copromotoren dr. Sander de Vos en dr. Laura Nooteboom (Curium-LUMC). Het promotieonderzoek bestaat uit meerdere deelonderzoeken en zal een aantal jaar duren. Het promotieonderzoek richt zich op het wetenschappelijk onderzoeken van het behandelen van eetstoornissen met behulp van de inzet van ervaringsdeskundigheid door professionals; in lijn met de visie van Human Concern. Het uiteindelijke doel van de onderzoekslijn is om de voor- en nadelen van de inzet van ervaringsdeskundigheid door professionals bij eetstoornissen beter in kaart te brengen en eventueel te komen tot richtlijnen voor professionals met betrekking tot het inzetten van Ervaringsprofessionaliteit®.

Hoewel een aanzienlijk deel van de professionals in de GGZ die eetstoornis cliënten behandelen zelf ook een eetstoornis verleden hebben gehad, is er tot op heden geen consensus of zij die ervaringen moeten inzetten in de behandeling. In ons recent gepubliceerde systematische review hebben we gekeken naar de bestaande wetenschappelijk literatuur rondom het werken van professionals in het eetstoornisveld die zelf ervaring hebben met een eetstoornis. Onze review laat zien dat aandacht nodig is op het gebied van de behandeling (interactie tussen professional en client), de professionals zelf en de werkomgeving. We adviseren dat er meer onderzoek moet worden gedaan naar de inzet van ervaringskennis door professionals met een eetstoornis, om de toegevoegde waarde ervan in de praktijk goed te kunnen benutten. Het artikel is geschreven in samenwerking met Laura Nooteboom, Carolijn de Beer, Sander de Vos en Robert Vermeiren.

Lees hier het artikel.

Afgerond wetenschappelijk onderzoek

Exploring mental health dynamics during eating disorder treatment: A psychometric network study with panel data
Modelling trajectories of change in psychopathology and well-being during eating disorder outpatient treatment
De psychometrische netwerkstructuur van geestelijke gezondheid bij patiënten met een eetstoornis: The psychometric network structure of mental health in eating disorder patients;
Onderzoek naar verbanden tussen persoonlijkheidskenmerken en emotioneel, psychologisch en sociaal welbevinden bij patiënten met een eetstoornis: Exploring associations between personality trait facets and emotional, psychological and social well-being in eating disorder patients;
Attitudes van professionals over behandelaren met een eetstoornis: Attitudes towards eating disorders clinicians with personal experience of an eating disorder;
De aanwezigheid van positieve geestelijke gezondheid (welbevinden) onder cliënten met een eetstoornis en de relatie met klachten: Having an eating disorder and still being able to flourish;
Wat zijn belangrijke herstelcriteria van een eetstoornis volgens mensen die zelf hersteld zijn van een eetstoornis: een systematische review en kwalitatieve meta-analyse: Identifying fundamental criteria for eating disorder recovery;
Ervaringen van cliënten en ervaringsdeskundige behandelaren (Ervaringsprofessionals) rondom de inzet van ervaringsdeskundigheid in de behandeling: Recovered eating disorder therapists using their experiential knowledge in therapy.

Proefschrift

Op 28 oktober 2021 heeft onderzoeker Sander succesvol zijn proefschrift verdedigd: ‘Understanding mental well-being in the face of adversity: a scientific exploration in eating disorder patients‘ aan de Universiteit Twente.

Het proefschrift behandelt welbevinden onder eetstoorniscliënten vanuit verschillende invalshoeken:

Wat zijn fundamentele herstelcriteria?
Hoe ervaren eetstoorniscliënten welbevinden?
Hoe zijn welbevinden en psychiatrische klachten aan elkaar gerelateerd?
Zijn er cliëntkenmerken die gerelateerd zijn aan welbevinden?
Hoe verandert de geestelijke gezondheid in eetstoorniscliënten (tijdens de behandeling)?
Hoe zijn de resultaten van de verschillende onderzoeken gerelateerd aan huidige theorieën over gezondheid?

Een groot deel van de onderzoeken is gebaseerd op data die binnen Human Concern is verzameld onder cliënten.

Onderzoeks- of afstudeeropdracht

Heb je als HBO of universitair student interesse om een onderzoeks- of afstudeeropdracht uit te voeren bij Human Concern? Vul dan onderstaand formulier in. Volledig ingevulde aanvragen worden doorgaans binnen een maand behandeld bij het Zorg Innovatie Team (ZIT) van Human Concern. Daarna laten we je per e-mail weten of er mogelijkheden zijn om je onderzoeks- of afstudeeropdracht bij Human Concern uit te voeren. Hebben we extra informatie nodig, dan nemen wij tussentijds contact met je op.

Charlotte Bijkerk

Het Onderzoeksteam

Charlotte Bijkerk is medior onderzoeker en teamleider van de onderzoeksafdeling. Ze is sinds december 2014 werkzaam bij Human Concern. Naast het coördineren van het onderzoeksteam en haar PDH, houdt Charlotte zich met name bezig met intern onderzoek voor kwaliteitsdoeleinden en projecten binnen Human Concern. Ze werkt nauw samen met inhoudelijke professionals om behandelingen bij Human Concern verder te verbeteren.