Op 22 mei 2013 verscheen er in zijn volle hoofd een zachte wens. Zomaar, uit het niets, maar wel één die met neonletters omgeven was: wat zou het toch fijn zijn als ik bevrijd zou worden van mijn eetstoornis. Hij googelde op de woorden behandeling eetstoornis en zag als eerste het Human Concern eetstoornis forum Ikookvanmij.nl. Een account bleek zo aangemaakt te zijn. Daar, online, schreef hij voor het eerst over zijn ‘verborgen’ zelf. Hij las er bovendien positieve ervaringen van anderen met Human Concern en de lof voor de Ervaringsprofessionals, therapeuten die getraind worden in het zorgvuldig inzetten van deze ervaring. Dit wekte bij Michel, zelf hulpverlener, vertrouwen. De volgende dag belde hij vanaf zijn werk naar zijn vriendin en zei: “Ik ga me aanmelden voor behandeling bij Stichting Human Concern – Centrum voor eetstoornissen.”
Bevrijdend om het te kunnen vertellen
Voor de benodigde verwijsbrief maakte hij een afspraak bij zijn huisarts, maar eenmaal tegenover hem kreeg hij niet over z’n lippen waarvoor hij kwam. Hij bleef maar huilen. “Ik had het nooit eerder aan iemand verteld. Uiteindelijk heb ik hem het aanmeldformulier overhandigd. Hij schrok ervan. Het was moeilijk, maar ook bevrijdend om hierover de vertellen. En het gekke was, op het moment dat ik besloot hulp te zoeken, was de boulimia over. Maar voor hoelang? Was dit misschien een schokeffect? Ik miste nog vertrouwen, maar wist als behandelaar in psychosociale problematiek ook dat het onlogisch was om door te gaan met eten en overgeven. Ik moest het immers zelf doen. Iemand anders kan je begeleiden, maar niet repareren.”
In die periode voelde hij zich als een kaartenhuis zonder fundering. Samen met zijn Ervaringsprofessional ging hij aan de slag met de onderliggende problematiek van zijn eetstoornis. Op zijn dertiende begon hij met het hamsteren van snoepgoed. Het geld hiervoor verdiende hij bij een tankstation. Bij thuiskomst sloot hij zich op in zijn kamer en at hij alles achter elkaar op. In die periode was zijn moeder ernstig ziek en voelde hij zich thuis angstig, onveilig en minderwaardig. Op zijn veertiende overleed zij en werd Michel opgenomen in het gezin van zijn oom. “Hier hebben ze uiteindelijk sloten op de voorraadkast geplaatst om te voorkomen dat ik bij hun afwezigheid alles zou opeten. Het was een andere tijd, men herkende mijn gedrag niet als een eetstoornis.”
Op zijn zestiende ging hij onder begeleiding op kamers wonen. Zijn eetbuien gingen onverminderd door. Op zijn 24e kreeg hij een maagontsteking, waardoor hij krom lag van de pijn als er ook maar iets aan voedsel zijn maag binnenkwam. Een keer rende hij in paniek naar het toilet om over te geven, zodat het vervelende gevoel zou verdwijnen. Dit hielp. En zo deed ook het braken zijn intrede. Nu was de rem op eten helemaal weg. De hele dag door had hij eetbuien, zelfs op zijn werk.
Enige waaraan ik plezier beleefde, was eten
Michel: “De systeemtherapeut van Human Concern vroeg me aan het begin van de behandeling: ‘Was je niet heel erg depressief als tiener?’ En verrek, dat was ik. Het enige waaraan ik in die tijd plezier beleefde, was eten. De eetstoornis heeft me indertijd bij de levenden gehouden, waar het me later richting de dood bracht, omdat ik steeds depressiever werd. In 2010 heb ik zelfs een TIA (voorbijgaande beroerte) gehad. Ik heb al die jaren roofbouw gepleegd op mijn lichaam.”
“Tijdens de behandeling zag ik in hoe ik het eten gebruikte als troost en als vlucht. Het bood me een manier om weg te gaan van m’n angst en andere emoties. Ook het in mijn hoofd zitten, mijn oplossingsgerichtheid en het vele praten gaven me een gevoel van controle. Het was zaak om bij mijn gevoel te komen. Maar al had ik mijn Human Concern-therapeut verzocht om door mijn praatjes heen te prikken, toch viel dit niet altijd mee. Op een dag begin 2014 werd ik wakker en voelde ik me beroerd en heel emotioneel. Ik heb m’n werk gebeld om te zeggen dat ik niet kon komen. Ik ben een lange wandeling gaan maken door de duinen en heb alle gevoelens er laten zijn. Ik hoefde ze niet op te lossen en ik voelde geen behoefte om er woorden aan te geven. Het was allemaal oké. Dit was een belangrijk moment.”
Afscheid nemen op de Mont Ventoux
“In die periode zag ik op Facebook een filmpje over de actie ‘Groot Verzet tegen Kanker’ van de Stichting Mont Ventoux. Op de fiets beklimmen vrijwilligers de Mont Ventoux om geld op te halen voor onderzoek naar kanker. Hieraan ga ik meedoen, wist ik meteen. Ik heb een racefiets gekocht en ben gaan trainen. Mijn vriendin steunde me hierin enorm. Deze tocht ging ik maken ter nagedachtenis aan mijn moeder en aan mijn oom, die in 2012 aan kanker was overleden. Ik miste mijn moeder nog steeds enorm en had nooit goed afscheid van haar genomen. Van mijn oom wel, hem heb ik tijdens zijn ziekte en zelfs na zijn dood mogen verzorgen.”
“Die zomer in 2014, na een forse beklimming van ruim twee uur, heb ik in het kapelletje op de top van de Mont Ventoux het kaartje neergelegd dat ik bij me droeg: hierop stonden foto’s van mijn moeder en oom plus een tekst over loslaten van Nelson Mandela. Het was een heel emotioneel moment. Toen ik de kapel verliet, voelde ik: dit is het afscheid dat nooit heeft plaatsgevonden. Ik liet mijn moeder en het kleine, verdrietige jongetje er achter.”
Zoektocht naar mezelf
“De afgelopen drie jaar laten zich het best omschrijven als een zoektocht naar mezelf en naar mijn angsten. Sinds de geboorte van mijn zoontje zes jaar geleden heb ik gemerkt dat ik overbezorgd ben. Ik zou hem het liefste overal tegen beschermen. Ook mijn eetpatroon vereiste verandering. Want wat is goed om te eten, wat niet? Wat zijn normale proporties? De voedingsbegeleiding van de diëtiste van Human Concern was dan ook heel welkom, zij gidste me naar een normaal en gezond voedingspatroon, waar ik ook nog van wist te genieten.”
“Mijn vriendin is een aantal keer mee geweest op gesprek bij Human Concern en heeft hierdoor meer inzicht gekregen in de werking van de eetstoornis. Zij wist in de jaren ervoor heus van mijn eetstoornis, maar mocht er van mij niet over praten. Nu wel. Mijn beste vriend zei na mijn ontboezeming over mijn eetstoornis: ‘Dat heb je heel goed verborgen weten te houden.’ En dit is ook zo. Naar buiten toe was ik de gangmaker en maakte ik plezier. Ik leek daarbij heel behoorlijk te functioneren: samen met mijn vriendin en ons zoontje, op het werk… maar achter de vrolijke Michel ging groot verdriet en eenzaamheid schuil. Ook in 2015 ben ik nog een periode somber geweest. De leegte die ik normaal opvulde met eten, was nu voelbaar en dit vond ik heel lastig. Inmiddels weet ik beter wat te doen en wat (los) te laten.”
Wens: werken als Ervaringsprofessional bij Human Concern
“Door de vasthoudendheid van mijn therapeut en de veiligheid die zij bood, heb ik de stap naar voelen durven maken. Hierdoor voel ik me een stuk steviger en heb ik vertrouwen in de toekomst. Ik hoop therapeut te worden bij Human Concern en mijn kennis en ervaring als hulpverlener én als ervaringsdeskundige in te zetten om anderen bij te staan in hun proces. Ik zou andere jongens en mannen willen zeggen: Blijf er niet mee rondlopen, omdat je je schaamt of omdat je denkt dat mannen en eetstoornissen niet samengaan. Herstel is echt mogelijk. Zet ook de deur open naar vrijheid!”
